Beg-heskenn Oceanopolis

Hiziv vo kontet eus ul loen a oa e Brest betek miz Here 2023.

Ral eo gwelet loened eus ar spesad-mañ, rak en arvar da vervel emaint.

N'eus ket kalz deuzouto neuze.

N'eus ket muioc'h 'vit pevar loen e akwariomoù Europa a-bezh, soñjit ta.

Lakaet vo ar gaoz war ar begoù-heskenn, pe ar pesked-heskenn : les poissons-scies.

Petra int ?

Pesked int, e isklas ar rinkined hag ar raeed.

Un doare rae eo e gwirionez, unan bras a-walc'h, e-tro 3 metr pe brasoc'h c'hoazh.

Plat int, o beg zo eus tu ar c'hof, hag an daoulagad eus an tu all, tu ar c'hein.

Met dreist-holl e vezont anavezet diouzhtu gant o fri hir, a zo anvet ur "rostre".

Stumm un heskenn zo dezhañ.

Ha setu eus pelec'h e teu an anv "beg heskenn" neuze.

War an heskenn vez kavet seurt dent.

Ne servijont ket da zebriñ e gwirionez, re bell int deus ar beg.

Met gras dezho eo gouest ar pesked-se da glask preizhoù.

Gouest int da vevañ en dourioù leidek, dourioù "turbides",

dourioù louz, un tamm, m'ho peus c'hoant.

Dourioù lec'h ma vez ket gwelet kalz traoù, ha setu giz-se zo ezhomm

da santout ar preizhoù gant un doare all, un doare ha n'eo ket an daoulagad.

Ar begoù-heskenn a ra 'giz an ornitorinked, m'ho peus soñj eus ar gronikenn diwar o fenn.

Implijout a reont an elektrolec'hiañ pe l'électrolocalisation ma karit.

Rak tredan zo en dour pa fiñv ul loen bennak.

N'eus ket kalz evel-just, met pa fiñv kigenn ul loen bennak

vez krouet ur maez tredan, un champ électrique.

'Pezh a c'hell santout, detektiñ, ar begoù heskenn, gras d'o fri dreist-holl.

Un dra dibar all zo dezho : gall' reont bevañ e dourioù sall ha dourioù dous.

Dre-se e c'hellont chom er mor pe er sterioù, en aberioù, ha kement zo.

An dra-se zo dibar a-walc'h, rak bevañ er mor n'eo ket tamm ebet ar memestra 'giz bevañ en dour dous.

Er mor zo kalz muioc'h a hollen eget e gwad ar pesked.

Blam ma evont dour sall atav e rankont ezverañ, kas an hollen er maez eus o c'horf atav.

En tu all, an dour dous n'eo ket ken sall hag o gwad.

Er c'hontroll neuze, vez ezveret kalz troazh, kalz staot, kalz dour e gwirionez.

Klask a ra al loened kaout un troazh gant nebeut-tre a hollen evit mirout anezhañ 'ba o c'horf.

Neuze zo 2 zoare disheñvel-mik d'ober war-dro pegen sall eo an dour tro-dro d'al loened mor,

ha n'eo ket ken aes-se bezañ gouest d'ober an daou !

Kavet e vez ar begoù-heskenn un tamm pep lec'h er morioù tro-dro da c'houriz ar bed,

tro-dro d'an ekwateur ma karit.

Met, 'giz meus laret bremaik, en arvar emaint, ha ne vezont ket kavet kement-se ken.

Pad pell oa bet gwerzhet ar "rostre", fri ar pesked-se,

pe c'hoazh an angelloù, les nageoires.

Ha disoc'h bloavezhioù ha bloavezhioù giz-se zo : nebeutoc'h-nebeutañ a vegoù-heskenn.

Ha, 'giz 'meus laret bremaik ivez, unan zo, ur barez zo, e Brest.

Pe kentoc'h, unan 'oa e Brest betek an diskar amzer 2023.

Ar skipailhoù skiantel zo o klask ober un dra bennak ganti.

Kaset eo bet, ken sioul ha ma c'haller evel-just, da Vontpelhier,

pell a-walc'h eus Breizh neuze, evit ober anaoudegezh gant ur par.

Ar pal eo klask lakaat an 2 loen-se da strujañ.

Gant un tamm chañs e c'hallfent en em glevet mat ha kaout peskigoù-heskenn.

Ouzhpenn da se e rofe d'ar skiantourezed ha d'ar skiantourien da c'hoût muioc'h diwar-benn ar spesad.

Goût a reer eo ar re-se vibevc'haner, ovovivipare e galleg.

Da lâret e savont vioù, met ar vioù-se a chom e korf ar vamm, ha diflukañ a reont enni.

Ar peurrest, 'at, n'ouzer ket.

'Pad pegeit e chom leuniet ar barezed, pet peskig vez ganet war un dro,

e peseurt mare e c'hellont strujañ… Kalz pikoù goulenn zo !

An taol-ease gant an 2 loen a servij d'un dra all c'hoazh.

Oceanopolis ha Planet Ocean, akwariom Montpelhier, o eus ur c'hefridi a-bouez

Reiñ d'an dud, d'ar publik, da gompren pegen bresk eo an endro.

Ne vo ket saveteet ar spesad en un akwariom evel-just.

Ar pezh a gont eo kentoc'h, cheñch an doare da besketa,

'blam ma vez tapet begoù-heskenn dre fazi e rouejoù ar besketourien.

Re aes eo dezho bezañ rouestlet, luziet 'ba'r rouedoù gant o fri hir mod-se.

Hag un dra all zo a lak diaes ar re-se eo cheñchamant al lec'hioù ma c'hallont bevañ.

An aberioù da skouer, pe ar mangrovioù, zo o cheñch, pe distrujet vezont memes.

Kalon vat d'ar barez zo bet kaset da Vontpellier, kalon vat d'ar spesad a-bezh.